DİŞLER NASIL FIRÇALANIR

AĞIZ BAKIMI NASIL OLMALIDIR

Çoğu insan bildiğini zanneder
Çoğu insan diş fırçaladığını zanneder
Fakat doğru bilgiye sahip olmadığı için dişlerini temizleyemez ve fayda göremezler

Bu sebeple diş fırçalamanın faydasız olduğunu düşünürler ve dişlerini maalesef kaybederler.
Bu sayfa doğru diş fırçalamayı ve ağız bakımını anlatmak için hazırlanmıştır..

Diş nasıl fırçalanır

DİŞ FIRÇASI SEÇİMİ

1- ORTA SERT
2- KÜÇÜK
3- SEYREK KILLI OLMALIDIR

Birinci resim: Aslında orta sert olmasına rağmen diş fırçası 3-4 aylık ömrünü doldurmuştur. Yumuşamıştır.
Temizlik yapma özelliği kaybolmuştur. Yumuşayan fırçalar yeterli temizlik yapamazlar.
İkinci resim: İyi bir diş fırçasının kıllarının seyrek olması gerekir. Fakat bu fırçanın kıllarının sıkı olduğuna dikkat ediniz.
Bu fırça birikintileri diş aralarından çıkaramayabilir. Daha seyrek olması gerekirdi.
Üçüncü resim: Seyrek kıllı- orta sert ve küçük bir diş fırçası en uygun olanıdır.
Kıl demetleri arasındaki boşluk diş aralarından birikintileri çekip çıkarabilir.

Yukarıda, sağdaki resimde görüldüğü gibi fırça kıllarının eskimeyi takip etmek için renkli üretilmiş olması bir abartıdır, diş fırçasını satın almak için tercih sebebi değildir. Türk malı diş fırçaları mükemmele en yakın olanlardır. Banat, Türkiye'de üretilen diş orta sert fırçalar olup ithal olanlardan daha fazla temizlik yapabilir.
Diş fırçasının sapının 2 açılı, 5 köşeli, 8 yuvarlaklı, 2 köşegenli, olması kafa karıştırıcı ticari pirim teşebbüsleridir. Hiç bir pratik avantajı yoktur. Tam tersine olarak diş fırçasının fiyatını artırmakta topluma ulaşmasını zorlaştırmaktadır.

Banat compact model diş fırçasını her yaşta birey kullanabilir.

arayüz fırçası

Ağzında ortodontik tel veya köprü bulunan bireyler için gerekli olan fırça budur.

Doğru diş fırçalamak şöyle olur:
1- Sabah kahvaltıdan sonra ve gece uyumadan önce olmak üzere günde en az 2 defa diş fırçalanır
2- Her diş fırçalama en az 3 dakika sürmelidir.
3- Orta sert fırça kullanılmalıdır. Yumuşak fırçadan uzak durmalıdır.
4- Fırçalamadan önce fırçanın ıslatılmasına gerek yoktur.
5- Yemekten donra fırçalamak için beklenmesine gerek yoktur. Sebebini merak edenler tıklayabilir
6- Fırçalar daima kuru ve kuruyacak şekilde açıkta muhafaza edilmelidir.
7- Diş eti kanaması sert fırça sebebi ile değil, yumuşak fırça sebebi ile meydana gelir.
8- Pahalı, ithal, popüler diş fırçalarından uzak durmakta fayda vardır. Onlar hızlı satılması için çabuk eskiyen kıl ile imal edilmiş olabilirler.
9- Daima florlu diş macunu kullanın. Flor, abartıldığı şekilde zararlı bir madde değildir.
10- Dişi aşındıran fırça değil, macundur.
11- Her diş fırçalandıktan sonra dil de fırçalanmalıdır.

Diş fırçasının üzerinde "orta sert" veya "medium" ifadesi bulunmalıdır.
Büyük diş fırçaları arka (azılar) bölgesine girmeyeceği için arzu edilmez. Yıllarca büyük diş fırçası kullananların ön dişleri sağlıklı fakat azılar grubu çürük olabilir.
Diş fırçasının ömrü 3-4 aydır. Maalesef piyasamızda çok satan, pahalı meşhur markaların ömrü 2-3 gündür.
İthal edilmiş pahalı diş fırçalarının maalesef hiç bir üstünlüğü olmayan çabuk eskiyen, temizliği tam olarak yapamayan fırçaları olduğu görülmektedir.

Elektrikli diş fırçaları

El ile tutularak kullanılan (manuel) normal diş fırçaları elektrikli diş fırçalarından daha iyi temizlik yapar. Elektrikli diş fırçaları zihinsel ve bedensel engelli bireyler, yatalak yaşlı hastalar, 4 yaş altı çocuklar için oyun amaçlı olarak uygundur. Bastırınca sinyal veren, eskiyince renk değiştiren, ışıklı , süslü, elektrikli diş fırçalarının temizleme konusunda herhangi bir üstünlükleri gösterilmemiştir.
El ile kullanılan diş fırçaları kullanınız.

DİŞ MACUNU SEÇİMİ

1- FLORLU
2- UCUZ OLMALIDIR

Bir diş fırçalama işleminde elde edilen toplam faydanın %89-91 kadarı diş fırçası ve fırçalama tekniğinin doğru olması ile gerçekleşir, diş macununa zannedilenden daha az pay düşmektedir. Bu sebeple gereğinden fazla seçici davranmamalıdır.

Esas olan diş macununun ne olduğu değil, diş fırçası ve diş fırçalamanın zamanlamasıdır.

Piyasamızda mevcut diş macunlarının içerisindeki flor konsantrasyonu yaklaşık olarak birbirine eşittir veya yakındır. Bu sebeple en ucuz diş macunu normal bireyler için yeterlidir.

Mevcut diş macunlarının tatlandırıcı ve renklendirici oranlarını değiştirip sanki başka bir macunmuş gibi satıldığını görmek mümkündür.
İçerisine beyazlatıcı olarak aşındırıcı toz konulduğunu görmek mümkündür. Bu durumda halkın dişlerinin mine yüzeyleri uzun yıllar sonra aşınmakta, kamaşmalar ortaya çıkmaktadır.

Diş macununu çiğneyiniz. Dişlerinizin arasında kum yiyor gibi çıtır çıtır sesler duyuyorsanız o diş macununu ağzınıza sokmayınız, kullanmayınız, sağlınıza ve dişlerinizi zarar verecektir.

İthal edilen diş macunlarının piyasamızdakilere kıyasla (kafa karıştırmaktan başka) hiç bir üstünlükleri yoktur.

Dişlerin nasıl çürüdüğü adım-adım burada resimlerle anlatılmıştır. Diş çürümesi.

Diş macunu bulunamadığında, dişler su ile fırçalanmalıdır. Macun yerine sabun kullanılması durumunda diş etinde mikro çatlaklar oluşabilir.

Televizyon reklamlarında sunulan ürünlerin gerçek ile ilişkisi zayıftır, bir çok reklam ticari pirim talebi sebebiyle abartıdan ibarettir.

Kimyasal kompozisyonu birbirine çok yakın iki diş macunundan bir tanesinin etkisinin 1 gün devam edip 8-10 tane ilave etkisinin bulunuyor olması hiç inandırıcı değildir.

Flor hakkında zehirli olduğu yolunda dedikodular vardır. Sabunsuların zehirli olduğuna ilişkin de dedikodular vardır. Bunlar "yönlendirilmiş abartı"dır. Florlu diş macunu kullanınız.

Maalesef diş macunu kutularında prospektüs bulunmadığı için insanlar diş fırçalamasını Amerikan dizilerinde dişlerini yanlış fırçalayan fbi ajanından öğreniyor. Diş macunu kutularının içine resimli prospektüs konulmalıdır. Halkımız diş fırçalama yöntemlerini buradan öğrenmelidir. Bu teklifimi yıllardır sağlık bakanlığı dahil sayısız kuruma iletiyorum. Umarım bir gün sesimi duyuracağım.

Özet olarak: Diş macununun markası önemsizdir. Hepsi yaklaşık olarak birbirinin aynısıdır. En ucuz diş macununu kullanınız. Sanino , Dentasave, fresh white bunların Türkiye'de üretilen diş macunları olduğu söyleniyor, hepsi en iyisidir.

DİŞ FIRÇALAMA İŞLEMİ

1- UYUMADAN ÖNCE ve KAHVALTIDAN SONRA
2- YUKARI-AŞAĞI YÖNDE
3- ÜÇ DAKİKA DEVAM ETMELİDİR

Yumuşak diş fırçası rercih etmeyiniz

Orta sert zannedilen fırça yumuşak çıkabilir:

Diş macunu diş fırçasının üzerine bir nohut büyüklüğünde sıkılır.

Bu sırada diş fırçasının ıslak olması gerekmez.

Yemekten hemen sonra diş fırçalama yapılabilir beklemeye gerek yoktur. Yemekten sonra diş fırçalamadan beklenmesi yolunda bir hurafe vardır. Bu doğru değildir.

Gece uyumadan önce yapılan diş fırçalama en değerlidir.

Kahvaltıdan önce diş fırçalamaya gerek yoktur, sonrasında gerek vardır.

3 dakikadan kısa fırçalamak en sık yapılan hatadır. Böyle insanlar "ben dişlerimi fırçalamış olmama rağmen dişlerim çürüyor" diyerek hekime müracaat ederler.

İkinci sıklıkla yapılan en büyük hata yumuşak diş fırçası kullanmaktır.

3 dakikadan kısa fırçalayanlar fırçalamamış kabul edilmelidir.

Bir çok diş fırçalama tekniği vardır. Bass, Roll, Yatay ovma, Stillman, Charters teknikleri. Hepsinin ortak özelliği YUKARI AŞAĞI yönde haraketi kullanmaktır. YATAY yönde hareketten uzak durmaktır. Elips çizmek, daire çizmek, sayı ile diş fırçalamak gibi bu konuda detaylarda boğulmaya gerek yoktur. Yukarı-aşağı prensibine uymak yeterli olabilir.

Diş fırçaladıktan sonra ağızdaki bakteri sayısı azalmaz. Artar. Çünkü diş fırçasının yerinden kaldırdığı bakteriler salyaya geçer. Bu sebeple ağız su ile bol yıkanmalıdır.

Diş fırçalamaya henüz başlamadıysa veya fırçalamadan uyuduysa, çocuğun ağzına bir parça beyaz peynir kırıntısı bırakılmalıdır. Bu peynir salya içerisinde dağılarak ağızın asitleri kısmen tamponlar, çocuğu çürükten zayıfca koruyabilir. Antisasit pastiller yutulmadıkça bu amaçla kullanılabilir.

Fırçalamaya henüz başlamamış çocuklarda biberon veya şekerli sıvı besinlere (bal, reçel vs) batırılmış emzik vermek toplumumuzda bir gelenek olmuştur. Bu davranış dişlerin erken çürümesine sebep olur.

Yanlış

Doğru

Fırçalarken diş eti kanaması ne demektir?
Orta Sert fırça kanatmaz. Yumuşak fırça kanatır. Yumuşak (seyrek, kısa, etkisiz) diş fırçalayan insanlarda diş eti kanaması olur. Genellikle diş eti kanadığı için birey kanamasına engel olmak için fırçalamaktan vaz geçer. Bu durumda gingivit artar. Olay giderek ağırlaşır ve diş eti daha fazla kanamaya başlar. Kanamasına rağmen ısrarlı fırçalanırsa ertesi gün kanama kaybolacaktır. Diş eti kanamasının evde tedavisi kanayan diş etinin kanamasına rağmen diş fırçası ile daha fazla ovalanarak masaj yapılmasıdır. Eğer problem kaybolmuyorsa diş hekiminin taş ve plak (diş) temizliği yapması ile tamamen iyileşir.

Diş çürümesi soydan gelir mi?
Hayır soydan gelmez. Genellikle anne baba fırçalamıyorsa çocuk da fırçalamayı öğrenemeyecektir. Dolayısıyla anne babanın ağızı bakımsızsa çocuğun da dişleri bakılamayacak ve çürüyecektir. Bu durum soya çekim değildir.

Çocuklar nasıl diş macunu kullansın?
Aslında çocuklar diş fırçalarken macun yutmuyorsa, bilinci yerindeyse sorun yoktur. Erişkin diş macunları kullanabilirler. Eğer çocuk diş fırçalarken ağzındaki macunu yutuyorsa yutulmasında mahzur olmayan çocuk diş macunlarından kullansa iyi olur.

Çocuklar nasıl bir fırça kullansın?
Biraz küçük olsa belki çocuk daha kolay kabullenebilir. Çok önemli bir konu değildir. Esas olan fırçalama zaman ve tekniğidir.

Çocuklar diş fırçalamaya ne zaman başlasın?
Bazı kaynaklara göre 2 yaşında diş fırçalamaya başlanabilir. Halbuki çocuk ne kadar erken tarihte diş fırçasına başlayabiliyorsa o kadar iyidir. Diş fırçalamaya oyun oynamak anlamında meyilli olan bir çocuk, yaşı gelmediği için engellenmemelidir. Yaşı ne kadar küçük olursa olsun çocuğun eline diş fırçası verilmesinde mahzur yoktur. Teşvik edilmelidir.

Çocuğa diş fırçalama eğitimi nasıl verilir?
Çocuğun diş fırçalamaya başlatılmasında dolaylı-ısrarsız yöntem izlenmelidir. Anne ve baba gece yatmadan önce çocuğun önünde diş fırçalamaya başlar, çocuğun fırçası kendisinin alabileceği bir yere bırakılır, çocuğa dişini fırçalaması söylenmez. Anne ve babasının diş fırçaladığını gören çocuk birinci defada değilse bile ilerleyen günlerde mutlaka kendi diş fırçasını eline alıp anne ve babasını taklit edecektir. Tabi önce ebeveynin diş fırçalıyor olması gerekir. Belki elektrikli diş fırçası oyun olarak denenebilir. Fakat elektrikli diş fırçalarının eksik ve zayıf temizlik yaptığını bilmek gerekir.

Piyasada ağız duşu adı verilen su püskürtücüler satılmaktadır. Bunun mikrobiyolojik bakımdan hiç bir hükmü yoktur. Basınçlı su püskürten ve sözümona diş plağını temizlediği iddia edilen, ticari gayretlerle abartılan bu ürünlerin diş fırçası kullanarak bile yerinden yeterince kaldırılamayan bakteri plaklarını su püskürterek uzaklaştıracağını düşünmek iyimserlik olur.

DİL FIRÇALAMA İŞLEMİ

1- HER DİŞ FIRÇALAMADAN SONRA DİL FIRÇALAMAK GEREKİR
2- ÖZELLİKLE AĞIZ KOKUSUNU ENGELLER

Dil fırçalamak özellikle ağız kokusu (halitosis) engeller.

Dil sırtına toplanan bakteri ve proteinler burada Tip 1 ağız kokusuna sebep olurlar.

Dilin kazınması ve dil kazıyıcıları yerine fırçalanması daha doğrudur.

Her diş fırçasından sonra dil fırçalanmalıdır.

Arkadan öne doğru bastırmadan dilin sırtı fırçalanır özel dil fırçası bulunamazsa diş fırçası ile de dil fırçalanabilir.

Bulantıyı engellemek için hoyrat, kaba, sert ve tek bir hareketle dil arkadan öne doğru süpürülür gibi hareket yapılır. İki hareket arasında beklenebilir.

Dil sırtında doğal pembelik elde edilinceye kadar bu hareketler tekrarlanır. Bu sırada Halitosil dil macunu kullanılabilir.

Dilde kanama veya ağrı duyulması durumunda dil fırçalama durdurulur.

Üzerinde yara olan, kırmızı lezyon bulunan dil fırçalanmaz.

Dil kazınmamalıdır. Dil kazımak sağlığa aykırıdır

Bu dil fırçasıdır, her diş fırçasından sonra dil pembeleşinceye kadar uygulanmalıdır. Ağız kokusunun en bilinen tedavisidir.

DİŞ İPİ

Diş ipi her gece yatmadan önce dişler fırçalandıktan hemen sonra yapılabilir. En önemli kural: keman yayı hareketi yapmamaktır. Bu hareket dişlere şiddetli hasar verir. Dişleri boynundan keserek kamaşmalar başlamasına sebep olur.
Normal bireyler için kullanılacak diş ipinin herhangi bir özelliği olması gerekmez. Diş ipinin mumlu veya florlu olması çok değerli olmayan pratikte bir avantaj sağlamayan bir detaydır. Temiz bir dikiş ipliği bile bir defa kullanılıp atılmak şartı ile diş ipi olarak kullanılabilir.

Büyütüldüğünde süngerimsi ve kalınlaşan elastik yapıya sahip diş ipleri piyasamızda bulunmaktadır (solda). Bu diş ipin ince kısmını normal diş ipi gibi kullanıp süngerimsi kısmı köprü gövdesinin altından geçirilerek doğal dişlere dokunmadan keman yayı hareketi yapılmalıdır. Diş ipi kullanmak, ipi iki diş arasına soktuktan sonra keman yayı hareketi yapmadan dişlerden bir tanesine yaslayarak çıkartmak ve bu hareketi her diş için tekrarlamaktan ibarettir. (sağda) Bu diş ipi kirlenir, atılmalıdır tekrar kullanılmaz.

Kaynak: Aydın M. Diş fırçalamak Bölüm 7. Ağız Mikrobiyolojisi. Editörler; Aydın M, Mısırlıgil A. 2012, MN Nobel Kitap evi, Ankara

Marifetlerim Murat Aydın Diyorki

Bu sitede okuduklarınız muayene ve tedavi yerine geçmez.

Orcid kod:

Ana sayfa