ULTRA VİYOLE IŞIK

Klinikte ve laboratuarda dezenfeksiyon

ULTRAVİYOLE IŞIK NEDİR?

Ultraviyole (UV) ışık gözümüzün göremeyeceği kadar mavi bir ışıktır. Dalga boyu 100 nm ile 400 nm arasındadır. Röntgen ışığından önce, mordan sonra gelir. Bu sebeple morötesi ışık adı da verilir. Doğadaki kaynağı Güneştir. Güneşten dünyamıza gelir fakat atmosferde önemli bir kısmı tutulur. Suni olarak da elde edilebilir.

ULTRAVİYOLE IŞIĞIN MİKROBA ETKİSİ NEDİR?

Dezenfektandır.
DNA 'dan ve RNA'dan parça kopmalarına ve mutasyonlara sebep olur. Bu sebeple kanserojen bir ışıktır.
Ayrıca RNA'dan urasil kopartır. Böylece protein sentezini de durdurur. Bu ışığın mikrop öldürücü etkisi buradan gelir.

ULTRAVİYOLENİN DEZENFEKSİYON SPEKTRUMU NEDİR?

Çok sayıda mikroorganizmaya etkili değildir. Nadir bazı bakeri ve virüsler üzerine fevkalade etkilidir. Örneğin Herpes viruslarını saniyeler içerisinde ortadan kaldırabilir. Tüberküloz basiline 15-20 dak içerisinde etkilidir. Fakat Ultraviyole ışık çok sayıda diğer mikroorganizmaya etkili değildir.
Ultraviyole ışığın etki etmediği mikroorganizmalar, etki edebildiklerinden daha fazladır. Bazı mikroorganizmaları ise öldürmez sadece zayıfça engeller. Ultraviyole ışık hiç bir mikroorganizmayı kesin öldürmez.. HIV, hepatit viruslarına etkisizdir, mantar ve Pseudomonaslar üzerine etkisizdir.
Ultraviyole ışığın uygulanması ile yapılan dezenfeksiyona tek başına güvenilmez.

ULTRAVİYOLE IŞIĞIN İNSANA ETKİSİ NEDİR

    Eğer bu ışık göze doğrudan temas ederse retina dekolmanlarına sebep olabilir. Bu sebeple bu ışığın gözlerde yaptığı hasarın onarımı zordur ve görme kaybı ile sonuçlanabilir.
    Bu ışığa maruz kalan insan eritrositleri parçalanarak anemi oluşmasına sebep olur.
    Ultrviyole ışık deriyi önce esmerleştirir sonra yakar. Deriye temas ederse deride melanositleri stimüle edip melanin boyası sentezlettirir ve derinin yüzeyinde esmerleşme meydana gelir. Güneşlenen bireylerin derisindeki esmerleşmeden sorumlu olan bu ışıktır. Güneş yanıklarından da bu ışık sorumludur.
    Kozmetik amaçlar ile solaryum adı verilen kabinlerde kanser yapıcı Ultrviyole ışığın altında kalmayı anlamak zordur.
    Güneşten gönderilen ultrviyole ışık atmosferden geçerken kısmen süzülür. Bu ışıktan böylece korunmuş oluruz. Son on yıllarda ozon tabakasındaki delik sebebiye insanlar üzerine daha fazla ıltraviyole ışık gelmektedir, böylece dünyada deri kanserleri giderek artmaktadıt.

ULTRAVİYOLE IŞIĞIN KULLANILDIĞI YERLER

    Berberlerin tarak ve makaslarını dezenfekte etmek için mavi ışık veren kabinler satılmaktadır. Tamamen yetersiz bir uygulamadır. Diğer başka dezenfeksiyon yöntemleri ile birlikte uygulanabilir.
    Ameliyathaneler kullanılmadığı zamanlarda oda içerisinde ultraviyole lambalar yanık bırakılmaktadır. Böylece mevcut sterilizasyon yöntemlerini destekleyici olarak kullanılmaktadır. Tek başına ultraviyole dezenfeksiyona güvenilmez.
    Muayenehanelerinde ve teknik laboratuarlarında oda dezenfeksiyonunda bu lamba kullanılmalıdır.

ULTRAVİYOLE LAMBA

Ultra viyole, mor ötesi lamba glob model

Herhangi bir glob ampul veya herhangibir floresan lamba gibidir. Floresan lambanın takıldığı elektrik düzeni ile çalıştırılır. Piyasamızda 15, 18 ve 30 watt'lık floresan lamba şeklinde satılmaktadır. Balast, terminal ve kablosu dahil olarak bir tanesi yaklaşık 15-20 lira arasındadır. Bu floresan lambalardan 5-6 tane temin edilmeli, birbirine paralel bağlanmalı, klinik tavanına veya uygun yerlere, laboratuarda odanın tavanına veya tezgah üzerine monte edilmeliveya uygun aralıklarla konulmalıdır.

ULTRAVİYOLE IŞIK UYGULAMASI

Laboratuvar kullanılmayacağı zaman, insan veya canlı hayvan bulunmadığı zaman bu lambalar yanık bırakılmalıdır. Bu lambalar yakılır yakılmaz oda derhal terk edilmelidir. Odaya girildiği zaman bu lambalar en kısa zamanda kapatılmalıdır.
Bu ve diğer bütün ışımalarda genel bir kural olarak lamba ile hedefteki malzeme arasındaki mesafe dezenfeksiyonu çok fazla etkiler. Dezenfeksiyonun kuvveti aradaki mesafenin karesi kadar azalır. Bu sebeple lambalar infektif odağa yakın yerleştirilmelidir. Bu lambaların dekorasyonu bozduğu düşünülüyorsa lambalar portatif bir düzeneğe tespit edilip laboratuarın faal olmadığı tatil gün ve saatlerinde yerleştirilip yakılabilir.

<

Marifetlerim Murat Aydın Diyorki

Orcid kod:

Ana sayfa